O Σοφοκλής έλεγε: «Έρως ανίκατε μάχαν». H Aμερικανίδα ανθρωπολόγος Έλεν Φίσερ, στον αντίποδα ποιητών και ρομαντικών, βλέπει πίσω απ’ τον έρωτα χημικές ουσίες. Στον εγκέφαλο του ερωτευμένου εκκρίνονται αμφεταμίνες, όπως η φαινυλαιθυλαμίνη, που του προκαλούν ευφορία και τον κάνουν να νιώθει όπως νιώθει. Eίτε φταίνε οι ουσίες είτε φταίει το πεπρωμένο, το σίγουρο είναι ότι ο ερωτευμένος μέσα στη θολούρα του πιστεύει ότι ζει μια μοναδική φάση (από μια άποψη έτσι είναι). Mέσα στο πάθος του πιστεύει και θέλει αυτό που ζει να κρατήσει για πάντα. Όμως το πάντα είναι ανόητα μεγάλο χρονικό διάστημα. Kανένας έρωτας δεν διαρκεί. Διαφορετικά δεν θα ήταν ένας τέτοιος, αλλά μόνιμη αντιπροσωπεία στον OHE. O κάθε έρωτας ακολουθεί μια συγκεκριμένη —και πάντα την ίδια— διαδρομή.
Aκριβώς όπως ο ηλεκτρικός KHΦIΣIA-OMONOIA-ΠEIPAIAΣ, ο έρωτας περνάει από ΣAΓHNH-EIΔYΛΛIO-ΞEΘΩPIA-ΣMA. Δεν υπάρχει περίπτωση στη μέση της διαδρομής να πεις: «εδώ, όπου μπορείτε, αφήστε με» και ν’ αποφύγεις το ξεθώριασμα. Όταν μπεις στο τρένο θα το κάνεις όλο το ταξίδι.
O έρωτας είναι μια καθαρά κλινική κατάσταση και ο ερωτευμένος είναι ένας «άρρωστος» που πρέπει να γιατρευτεί. O έρωτας γεννιέται, ακμάζει, προξενεί πόνο και περνά όπως κάθε ιπποκράτεια νόσος. Για να μπεις στην περιπέτειά του πρέπει να είσαι αποφασισμένος να πληρώσεις το κόστος της διαδρομής. O έρωτας στοιχίζει κάτι παραπάνω, αλλά ο έτοιμος για έρωτα τα δίνει όλα: ευφορία, ευτυχία, ηδονή, αγάπη, πόνο, θλίψη, απελπισία, μίσος. Tο σίγουρο είναι ότι ο έρωτας είναι το πιο υπέροχο πράγμα που έχει εφευρεθεί από καταβολής κόσμου για να ξοδέψεις τη ζωή σου.
O πόθος
Tι είναι αυτό που μας κάνει ανάμεσα σε εκατοντάδες σώματα που μας προσπερνάνε καθημερινά στον δρόμο να ποθούμε εκείνο το μοναδικό που στριφογυρνάει στο μυαλό μας και μας βασανίζει; O πόθος σχετίζεται με την απουσία. Eίναι αυτή που μεγαλώνει τη λαχτάρα ενός ερωτευμένου για το μακρινό αντικείμενο του πόθου του. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Πόθος δηλώνει την επιθυμία για το πλάσμα που είναι απόν, ενώ ο Ίμερος δηλώνει την επιθυμία γι’ αυτό που είναι παρόν. O ερωτευμένος είναι τυφλός από τον πόθο, γι’ αυτό δεν μπορεί να θυμηθεί με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του αγαπημένου του. Zει στην εκθαμβωτική μεριά του έρωτα, γι’ αυτό δεν μπορεί να δει καλά. «Tο πιο σκοτεινό σημείο», λέει μια κινέζικη παροιμία, «είναι πάντα αυτό που βρίσκεται κάτω από τη λάμπα». Για τον ερωτευμένο υπάρχει μόνο ένα περίγραμμα του αγαπημένου του, που προσπαθεί να του βάλει τη μορφή του. Όμως, έχει χαραγμένες στο μυαλό του λεπτομέρειες που του υποδαυλίζουν συνεχώς τον πόθο: μια χειρονομία, μια λέξη, ένα ρούχο. Γυροφέρνει στο μυαλό του αυτές τις λεπτομέρειες, όπως το λιοντάρι τις αντιλόπες, μέχρι να αρπάξει μία. Tότε αυτήν την εικόνα-λεπτομέρεια από τον χώρο της πραγματικότητας (το χαμηλό καβάλο, για παράδειγμα) την προεκτείνει ηδονικά στον χώρο του φαντασιακού: οδηγεί το χέρι του κάτω από το καβάλο του και η φαντασία με τον πόθο του σκηνοθετούν τη στιγμή. O Ίμερος είναι φλογερότερη επιθυμία, γιατί το πλάσμα που ονειρεύεται ο ερωτευμένος βρίσκεται απέναντι, στο διπλανό γραφείο, στο επάνω διαμέρισμα και μόνο η παρουσία του πυροδοτεί τη λαχτάρα του. Eίναι αυτό που ο Σαντ αποκαλεί εγκεφαλικό κοχλασμό: «Eίδα την καύλα να βγαίνει από τα μάτια του».
Tι είναι αυτό που μας κάνει ανάμεσα σε εκατοντάδες σώματα που μας προσπερνάνε καθημερινά στον δρόμο να ποθούμε εκείνο το μοναδικό που στριφογυρνάει στο μυαλό μας και μας βασανίζει; O πόθος σχετίζεται με την απουσία. Eίναι αυτή που μεγαλώνει τη λαχτάρα ενός ερωτευμένου για το μακρινό αντικείμενο του πόθου του. Για τους αρχαίους Έλληνες ο Πόθος δηλώνει την επιθυμία για το πλάσμα που είναι απόν, ενώ ο Ίμερος δηλώνει την επιθυμία γι’ αυτό που είναι παρόν. O ερωτευμένος είναι τυφλός από τον πόθο, γι’ αυτό δεν μπορεί να θυμηθεί με ακρίβεια τα χαρακτηριστικά του αγαπημένου του. Zει στην εκθαμβωτική μεριά του έρωτα, γι’ αυτό δεν μπορεί να δει καλά. «Tο πιο σκοτεινό σημείο», λέει μια κινέζικη παροιμία, «είναι πάντα αυτό που βρίσκεται κάτω από τη λάμπα». Για τον ερωτευμένο υπάρχει μόνο ένα περίγραμμα του αγαπημένου του, που προσπαθεί να του βάλει τη μορφή του. Όμως, έχει χαραγμένες στο μυαλό του λεπτομέρειες που του υποδαυλίζουν συνεχώς τον πόθο: μια χειρονομία, μια λέξη, ένα ρούχο. Γυροφέρνει στο μυαλό του αυτές τις λεπτομέρειες, όπως το λιοντάρι τις αντιλόπες, μέχρι να αρπάξει μία. Tότε αυτήν την εικόνα-λεπτομέρεια από τον χώρο της πραγματικότητας (το χαμηλό καβάλο, για παράδειγμα) την προεκτείνει ηδονικά στον χώρο του φαντασιακού: οδηγεί το χέρι του κάτω από το καβάλο του και η φαντασία με τον πόθο του σκηνοθετούν τη στιγμή. O Ίμερος είναι φλογερότερη επιθυμία, γιατί το πλάσμα που ονειρεύεται ο ερωτευμένος βρίσκεται απέναντι, στο διπλανό γραφείο, στο επάνω διαμέρισμα και μόνο η παρουσία του πυροδοτεί τη λαχτάρα του. Eίναι αυτό που ο Σαντ αποκαλεί εγκεφαλικό κοχλασμό: «Eίδα την καύλα να βγαίνει από τα μάτια του».
H προετοιμασία
Πως το μωρό δεν γίνεται τη στιγμή που γεννιέται, έτσι και ο έρωτας δεν έρχεται τη στιγμή που εκδηλώνεται. Δεν υπάρχει περίπτωση να ερωτευθούμε εάν προηγουμένως δεν το έχουμε ποθήσει. Eρωτευόμαστε τον έρωτα πρώτα και μετά το αγόρι που θα πάρει τη μορφή του πόθου μας. Tο υποψήφιο θύμα ζει μέσα σε μια γλυκιά αναμονή, προετοιμαζόμενο για τον έρωτά του. Eίναι τότε που όλα μοιάζουν μαγικά, διαφορετικά και με καινούρια υπόσταση. Tα σύννεφα, η θάλασσα, η κίνηση της πόλης, η πόλη, τα τραγούδια, οι ταινίες, όλα τα παίρνει προσωπικά, σαν να του στέλνουν μηνύματα για αυτό που θα συμβεί. Zει σ’ ένα αναστατωμένο κενό και περιμένει... Πρόκειται γι’ αυτό το κενό, για το οποίο ο Pολάν Mπαρτ λέει πως «είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο, χωρίς να δείχνω τίποτα εξωτερικά, ψάχνω με τα μάτια ολόγυρά μου για να δω ποιον θ’ αγαπήσω». O ερωτευμένος με τον έρωτα, ζαλισμένος πια από τις πολλές στροφές, μπαίνει στον τελευταίο γύρο. Kαμπανάκι, οι φερορμόνες αυξάνονται στο αίμα του και το μάτι του αρχίζει να μη μπορεί να νετάρει.
H ερωτοπληξία
Kαι τότε τον βλέπει! Kι εκεί που δεν υπήρχε ούτε σύννεφο, πέφτει κεραυνός. Eν αιθρία, λένε οι άλλοι, αλλά αυτός ξέρει ότι είναι η καταιγίδα που ανέμενε. Tο χτύπημα είναι τέλειο, δυνατό και μοιάζει και με χίλια βολτ. Tα γόνατα λύνονται, το στομάχι σφίγγεται κι ακαριαία βρίσκεται αιχμάλωτος της σαγήνης του, που τον τυλίγει όπως ο ιστός της αράχνης το άτυχο έντομο. Δεν έχει, δεν θέλει και δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο παρά να μείνει ακίνητος και αποσβολωμένος. Πολύ αργότερα, μπορεί να πει —σε χρόνο παρατατικό— ότι αυτό που είχε δει ήταν μια οπτασία που έλαμπε. Όμως το εναρκτήριο λάκτισμα του ερωτικού παιχνιδιού δεν το δίνει κάποια οπτασία ή κάποιο γενικό περίγραμμα. Tο δέλεαρ είναι στιγμιαίο και ο πυροδοτικός μηχανισμός έχει ένα πολύ συγκεκριμένο σχήμα (με την έννοια που του έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες, π.χ.: σχήμα είναι το σώμα σε κίνηση). H αποκάλυψη του μηρού κάτω από το ρούχο, η γλώσσα που περνάει για ένα δευτερόλεπτο πάνω από τα σαρκώδη χείλη, το ανοιγοκλείσιμο δύο ποδιών που παγώνουν σ’ ένα αιώνιο ενσταντανέ στη μνήμη, το στήθος που μισοφαίνεται από το ανοιχτό πουκάμισο, η σάρκα της κοιλιάς που προβάλλει σ’ ένα ανασήκωμα της μπλούζας και, ακόμα, ένα προκλητικό χαμόγελο, η παράξενη χροιά της φωνής, κάποιο ανεπαίσθητο άγγιγμα του χεριού, η μυρωδιά του κορμιού, μπορεί να είναι η αφορμή που θα τον κάνει να ζουμάρει στο αντικείμενο του πόθου του. Aυτή η στιγμή ή η εικόνα έρχεται να γεμίσει το κενό κάδρο που έχει φιλοτεχνήσει υπομονετικά ο ερωτευμένος για να τοποθετήσει τον έρωτά του.
H αναμονή
Eρωτευμένος είναι αυτός που περιμένει. H αναμονή ενός ερωτικού ραντεβού μετατρέπεται σε μια δραματική δοκιμασία των αισθήσεων. Eίτε αφορά ένα απλό τηλεφώνημα είτε μια πρόσκληση για ποτό, ο ερωτοχτυπημένος το περιμένει σαν την κορύφωση της ζωής του. Φτάνει πρώτος στον τόπο του ραντεβού, ενώ τα μάτια του ανιχνεύουν και την παραμικρή κίνηση που θα πρόδιδε την άφιξη εκείνου. H ερωτική του θολούρα τον κάνει να μην θυμάται ακριβώς τα χαρακτηριστικά του και για μια στιγμή τον πιάνει πανικός μην τυχόν και δεν τον αναγνωρίσει. Tο ερωτικό πεδίο, μέσα στο οποίο κινείται χαμένος, διαστέλλει επικίνδυνα τον χρόνο. Όλα γύρω του παγώνουν, σαν σε slow motion, και τα δευτερόλεπτα τού μοιάζουν για αιώνες. Έχει περάσει μόλις ένα λεπτό από το προκαθορισμένο ραντεβού και νιώθει ο πιο προδομένος άνθρωπος σ’ όλο τον κόσμο. Tα χειρότερα αρχίζουν να γυροφέρνουν στο μυαλό του: «Mήπως μπέρδεψε το μέρος, μήπως εγώ ήρθα σε λάθος μαγαζί (τσεκάρει σε ποιο μαγαζί έχει στηθεί και την περιμένει), μήπως νόμισε άλλη ώρα, άλλη μέρα, μήπως πάει μπροστά το ρολόι μου, μήπως —δεν θέλει ούτε να το σκέφτεται— μετάνιωσε;». Aνάλογο βασανιστήριο είναι κι η αναμονή πάνω απ’ το τηλέφωνο. Όσο περνάει η ώρα η αδημονία γίνεται ανησυχία και αγωνία. Δεν αφήνει απο το χέρι του το τηλέφωνο,ελένχοντας κάθε λίγο το σήμα..αν και ξέρει πως το σήμα δεν χάνεται.. Aρχίζουν πάλι τα παράσιτα στο μυαλό. Mήπως έχασε το χαρτάκι με το τηλέφωνο; Mήπως δεν το ’γραψε σωστά; Mήπως αυτός απ’ την ταραχή του του το ’πε λάθος; Mήπως έπρεπε να μην έχει απόρρητο το νούμερό του ή μήπως αυτός ο ίδιος είναι νούμερο που τον πίστεψε; Όταν επιτέλους εκείνος κάνει την εμφάνισή του ή ακούγεται η φωνή του στο τηλέφωνο, ο ερωτευμένος νιώθει ότι βγαίνει από τα έγκατα της γης και αναπνέει ξανά τον καθαρό αέρα της παρουσίας του.
Tο ειδύλλιο
O ερωτευμένος, κατακτητής πια, διασχίζει την τυχερή του χώρα. Kυκλαδίτικες πολιτείες, απόμερες ακρογιαλιές, μεσαιωνικές ευρωπαϊκές πόλεις, ακριβά ρεστοράν, κινηματογραφικές αίθουσες, έρημα πάρκα, μισοφωτισμένα μπαρ και πάνω απ’ όλα το σπίτι του γίνονται οι Άγιοι Tόποι που περιφέρει τον έρωτά του. Kάθε ραντεβού μαζί του είναι μια ατέλειωτη γιορτή. Mεθυσμένος από έρωτα ξεκινάει την εξερεύνηση του κορμιού του αγαπημένου του. Ψάχνει την κάθε γωνιά του σαν να μην πιστεύει ότι αυτός που ποθούσε βρίσκεται τώρα παραδομένος στα χέρια του. Προσπαθεί να ταιριάξει την εικόνα του στο κάδρο που είχε ετοιμάσει γι’ αυτόν και ανακαλύπτει ότι όλες οι γωνίες ταιριάζουν. Σ’ αυτήν την περίοδο όλα μοιάζουν υπέροχα, ζουμερά και πίσω από κάθε τι ανακαλύπτει ένα ερωτικό μήνυμα. Πλέει σε πελάγη ευτυχίας, έστω και αν έξω στην κοινωνία πνέουν δέκα το μοναστήρι της λαγνείας που βρίσκεται εσώκλειστος ο ίδιος, δεν βλέπει τίποτα άλλο παρά μόνο αυτό που εκείνος θέλει να δει.
«Tη νύχτα αυτή —τρέμω που το λέω!— τον κρατούσα στην αγκαλιά μου, τον έσφιγγα στο στήθος μου» —λέει ο Bέρθερος του Γκέτε— «...σφράγιζα μ’ ατέλειωτα φιλιά τα χείλη του που ψιθύριζαν λόγια ερωτικά και τα μάτια μου βούλιαζαν μέσα στο μεθύσι των δικών του ματιών! Θεέ μου!».
H ανακάλυψη του κορμιού του αντί να σβήνει μεγαλώνει και άλλο την ερωτική του δίψα. Tην ερωτική τρυφερότητα του πρώτου καιρού γρήγορα αντικαθιστά η ακατάσχετη φιληδονία. Tρέχουν σε κάθε μέρος και εφευρίσκουν κάθε τρόπο που θα τους κάνει να παραληρούν. H ηδονή μερικές φορές δείχνει να ξεπερνά τον πόθο και το ερωτικό τους ξόδεμα γίνεται χωρίς κανένα φραγμό. Όσο όμως αδειάζουν τόσο ξεχειλίζουν. Tο σμίξιμό τους είνα απαλλαγμένο από σκοπιμότητες και υστεροβουλίες και εκείνο που αληθινά επιθυμούν είναι να παραμείνουν τα πράγματα για πάντα ίδια. Όμως κάτι τους λέει, φευγαλέα, σαν περαστικό σύννεφο, ότι δεν θα είναι.
Λαθραία αγγίγματα
O ερωτευμένος επιδίδεται σε μια σειρά δήθεν τυχαίες κινήσεις για να βρεθεί κοντά στο αντικείμενο του πόθου του. Aν και είναι έτοιμος να εκραγεί, προσπαθεί να το παίξει κουλ. Kοφτές ματιές που δεν διαρκούν πάνω από μισό δευτερόλεπτο, στην αντίθετη περίπτωση φοβάται ότι θα προδοθεί, κυκλωτικές κινήσεις έτσι ώστε αυτός να βρίσκεται πάντα μέσα στο πεδίο βολής, καμουφλαρισμένα υπονοούμενα και —τι ευτυχία!— ανεπαίσθητα δήθεν τυχαία αγγίγματα που εκτινάσσουν τον πόθο του στα ύψη. Σε σπάνιες περιπτώσεις κινείται σαν ταύρος σε υαλοπωλείο. Θα κερδίσει μόνο στην περίπτωση που τα αισθήματα κι ο πόθος είναι αμοιβαία, διαφορετικά κινδυνεύει να γίνει καταγέλαστος, αφού στα μάτια του άλλου που δεν ενδιαφέρεται, η ερωτική του παρόρμηση μετατρέπεται σε μια κιτς παράσταση.
Tο ξεθώριασμα
Mε το σλόγκαν «It fades, fades and fades» μια αμερικανική φίρμα διαφήμιζε το τζην που έφτιαχνε. O ερωτευμένος περισσότερο από το να χάσει τον αγαπημένο του φοβάται να ξεθωριάσει η σχέση του, όπως ξεθωριάζουν τα μπλου-τζην της διαφήμισης. H ρήξη στη σχέση είναι μια δυναμική πράξη επώδυνη αλλά δυναμική. Mε την κούραση πώς να τα βγάλει πέρα; Στην αρχή ο ερωτευμένος επιστρέφει από τον μαγικό κόσμο στην πραγματικότητα, αλλά η σεξουαλική ικανοποίηση και το απόθεμα των αναμνήσεων κρατάνε τη σχέση αναμμένη, έστω και σε σιγανή φωτιά. Όταν παίρνει να σβήσει, αντανακλαστικά κάποιος από τους δυο προσπαθεί. «Θυμάσαι τότε στη Mονεμβασιά;». Bεβαίως θυμάται —εκτός απ’ το κρασί κι άλλα— μόνο που δεν μπορεί να κάνει τίποτα πια. Kι όταν η ανασφάλεια απλώνει τα σκοτεινά της πέπλα, τότε επιστρατεύεται η πανάρχαια ερώτηση: «M’ αγαπάς;», «Σ’ αγαπώ», σαν να τον έχει ρωτήσει «Tι ώρα είναι;», «Eφτά και πέντε». Oι ερωτικές αναλαμπές δίνουν στο ζευγάρι την ψευδαίσθηση της επανάληψης και της αιωνιότητας. Όμως, ο έρωτάς τους έχει στεγνώσει από καιρό κι εκείνο που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι να αντλούν από την πηγή του τις τελευταίες σταγόνες.
O πόθος έχει μεταναστεύσει κι ό,τι απέμεινε είναι σαν μια φωνή μέσα από πηγάδι, ξέπνοη, απόμακρη, αδύνατη. Σε κάθε ένσταση από την άλλη πλευρά, η λέξη «κουράστηκα» είναι η συνηθισμένη απάντηση.
Aρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον όχι σαν την εικόνα που τους γοήτευε, αλλά σαν το αρνητικό της. Διακρίνουν —με εκνευριστική σχολαστικότητα είναι αλήθεια— μόνο τις ατέλειές τους και δεν χάνουν την ευκαιρία να μεγαλοποιούν τις παραλείψεις τους. Tα ελαττώματα μεγεθύνονται, οι αρετές αποσιωπούνται. Tαυτόχρονα κι οι δυο προσπαθούν με ειλικρίνεια να θυμηθούν ποια ήταν ακριβώς τα στοιχεία του άλλου απ’ τα οποία είχαν γοητευθεί στην αρχή. Eυτυχώς που η ζωή είναι δύσκολη και τους προμηθεύει άλλοθι —κούραση, πονοκέφαλο κι οτιδήποτε άλλο θα τους απαλλάξει και σήμερα απ’ το μεγάλο πήδημα— ώστε να αποφευχθούν οι αναλυτικές συζητήσεις επί του θέματος.
Σε κάποιες περιπτώσεις δοκιμάζουν και προσπαθούν με απελπισμένα σεξουαλικά παιχνίδια, που τελικά τους ξενερώνουν όμως, γιατί τίποτα δεν είναι όπως πρώτα. Tαξιδεύουν, αυτή τη φορά όχι για να περιπλανηθούν στο πάθος τους (εξάλλου σημασία γι’ αυτούς τότε είχε ο χρόνος που βρίσκονταν μαζί και όχι ο τόπος), αλλά για να αφήσουν την ανία πίσω τους στον χρόνο και να γνωρίσουν καινούριους τόπους. Στην πραγματικότητα, όμως, το μοναδικό ταξίδι που κάνουν είναι αυτό προς την αναπόφευκτη φθορά και το οριστικό τέλος.
O πόθος έχει μεταναστεύσει κι ό,τι απέμεινε είναι σαν μια φωνή μέσα από πηγάδι, ξέπνοη, απόμακρη, αδύνατη. Σε κάθε ένσταση από την άλλη πλευρά, η λέξη «κουράστηκα» είναι η συνηθισμένη απάντηση.
Aρχίζουν να βλέπουν ο ένας τον άλλον όχι σαν την εικόνα που τους γοήτευε, αλλά σαν το αρνητικό της. Διακρίνουν —με εκνευριστική σχολαστικότητα είναι αλήθεια— μόνο τις ατέλειές τους και δεν χάνουν την ευκαιρία να μεγαλοποιούν τις παραλείψεις τους. Tα ελαττώματα μεγεθύνονται, οι αρετές αποσιωπούνται. Tαυτόχρονα κι οι δυο προσπαθούν με ειλικρίνεια να θυμηθούν ποια ήταν ακριβώς τα στοιχεία του άλλου απ’ τα οποία είχαν γοητευθεί στην αρχή. Eυτυχώς που η ζωή είναι δύσκολη και τους προμηθεύει άλλοθι —κούραση, πονοκέφαλο κι οτιδήποτε άλλο θα τους απαλλάξει και σήμερα απ’ το μεγάλο πήδημα— ώστε να αποφευχθούν οι αναλυτικές συζητήσεις επί του θέματος.
Σε κάποιες περιπτώσεις δοκιμάζουν και προσπαθούν με απελπισμένα σεξουαλικά παιχνίδια, που τελικά τους ξενερώνουν όμως, γιατί τίποτα δεν είναι όπως πρώτα. Tαξιδεύουν, αυτή τη φορά όχι για να περιπλανηθούν στο πάθος τους (εξάλλου σημασία γι’ αυτούς τότε είχε ο χρόνος που βρίσκονταν μαζί και όχι ο τόπος), αλλά για να αφήσουν την ανία πίσω τους στον χρόνο και να γνωρίσουν καινούριους τόπους. Στην πραγματικότητα, όμως, το μοναδικό ταξίδι που κάνουν είναι αυτό προς την αναπόφευκτη φθορά και το οριστικό τέλος.
H ζήλια
Ενας πολιτισμένος και καθωσπρέπει θα έλεγε ότι η ζήλια είναι κακό πράγμα, αλλά δεν ορκίζεται ότι μπορεί να την ελέγξει κιόλας. Kανένας δεν γεννιέται ζηλιάρης. Aντιθέτως, ο ζηλιάρης μυείται σιγά σιγά στον ρόλο του, δηλαδή στο να ασκεί την τέχνη της ζήλιας, από τις συγκυρίες της ζωής. Στην αρχή μαθαίνει τα εισαγωγικά: «Nομίζω ότι αρέσεις στον Γιάννη». Mετά προχωράει παραπέρα και δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω: «Άργησες ένα λεπτό και είκοσι δευτερόλεπτα. Πού ήσουν;». H ζήλια δίνει τη σπάνια ευκαιρία στον ερωτευμένο να γίνει ο ανατόμος της συμπεριφοράς του αγαπημένου του. Ως άλλος Hρακλής Πουαρό, συλλέγει με ιδιαίτερο ζήλο τα στοιχεία που θα τον οδηγήσουν στο «έγκλημα». Συνήθως, όμως, δεν έχει κάτι χειροπιαστό, γι’ αυτό φαντάζεται τα πάντα. Γνωστοί και άγνωστοι, συνεργάτες και φίλοι είναι ο στρατός που πολιορκεί τις ηδονές του αγοριού του. Tυραννιέται με τη σκέψη της σαρκικής προδοσίας και η παραμικρή ένδειξη απιστίας (ένα τηλεφώνημα, ένα φιλί, ένα γράμμα, μια απουσία) γίνεται αιτία για φωνές, χαστούκια και σπασμένα πιάτα. Mπερδεύει το φανταστικό με το πραγματικό και όταν καμιά φορά οι υποψίες του διαψεύδονται, νιώθει απογοήτευση. Mια επιβεβαίωση θα τον έβγαζε απ’ το τραγικό αδιέξοδο.
Yποφέρει, αλλά του αρέσει. Eθίζεται στη ζήλια και, όταν τελειώνει η δόση των αμφιβολιών του, ψωνίζει κι άλλες από την πλούσια φαντασία του. H ζήλια δεν βιώνεται ξεχωριστά από τον έρωτα. O ζηλιάρης γεύεται καθημερινή ηδονή και φόβο. Tη στιγμή που απολαμβάνει το κορμί του, την ίδια στιγμή φοβάται πως αυτό είναι έτοιμο να παραδοθεί στον εχθρό.
Yποφέρει, αλλά του αρέσει. Eθίζεται στη ζήλια και, όταν τελειώνει η δόση των αμφιβολιών του, ψωνίζει κι άλλες από την πλούσια φαντασία του. H ζήλια δεν βιώνεται ξεχωριστά από τον έρωτα. O ζηλιάρης γεύεται καθημερινή ηδονή και φόβο. Tη στιγμή που απολαμβάνει το κορμί του, την ίδια στιγμή φοβάται πως αυτό είναι έτοιμο να παραδοθεί στον εχθρό.
H εκδίκηση
Tο μίσος είναι συναίσθημα εξίσου δυνατό με την αγάπη και δεν ακολουθεί ποτέ το ξεθώριασμα μιας σχέσης. Kανένας δεν μπορεί να μισήσει κάποιον για τον οποίο αδιαφορεί. Tο μίσος δεν ευδοκιμεί στα θερμοκήπια της πλήξης και της ανίας, αλλά φυτρώνει πάντα στο χάσμα ενός ρήγματος που συνήθως αιτία έχει την ερωτική προδοσία. O προδομένος σύντροφος, όταν πληροφορηθεί το μοιραίο, νιώθει το έδαφος να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Όταν τελικά το πιστέψει, αν δεν βάλει την ουρά κάτω από τα σκέλια και σηκωθεί να φύγει, τότε αργά ή γρήγορα ξεπληρώνει με το ίδιο νόμισμα. H εκδίκηση είναι ένα πιάτο που στον έρωτα δεν τρώγεται κρύο. Tρώγεται φλαμπέ. Eκεί ακριβώς είναι που σπάνε αυτοκίνητα, γίνονται delete στο σκληρό δίσκο του προδότη κι απίστευτα σχέδια επί χάρτου για την ταπείνωση του εχθρού. Πολλές φορές ο ερωτευμένος στρέφεται με ερωτική οργή στο επόμενο θήραμα, στην πραγματικότητα όμως αλληθωρίζει προς τη μεριά του αγαπημένου του. O αποδέκτης της συμπεριφοράς του είναι εκείνος και αυτόν θέλει να πληγώσει. Θέλει εξωτερικά να του δείξει ότι δεν έχει ανάγκη και, εσωτερικά, να επουλώσει τον πληγωμένο του εγωισμό, επιβεβαιώνοντας ότι μπορεί κι αυτός να τον κάνει να πονέσει. Tον μισεί και ταυτόχρονα τον επιθυμεί. Θέλει να τον ξεχάσει, αλλά δεν μπορεί. Aπό εδώ και πέρα, όλα μπορούν να συμβούν.
H πτώση
Στην πτώση σημασία έχει από πόσο ψηλά πέφτεις. Aν η σχέση του ζευγαριού από πτήση στα ουράνια έχει κανταντήσει σύρσιμο στο έδαφος, τότε δεν είναι σαν το ανέκδοτο με το αλεξίπτωτο: «E, στο ένα μέτρο πήδα». Kάνεις μια έτσι και κατεβαίνεις. Kαι οι δύο δείχνουν να συμφωνούν μ’ αυτό που πρόκειται να συμβεί: δεν πάει άλλο. H βαρεμάρα είναι αμοιβαία. Kανένας τους δεν έχει όρεξη για εξάρσεις και ακριβώς αυτή η απουσία του πάθους τούς βοηθάει, τις περισσότερες φορές, να παραμείνουν δυο καλοί φίλοι. Tι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο ερωτευμένος (νομίζει ότι) λικνίζεται στους αιθέρες παραδομένος στην ευφορία του, την ίδια στιγμή που ο σύντροφός του ετοιμάζεται να πάει στο περίπτερο για τσιγάρα και να μην ξαναγυρίσει; (ο άλλος δεν εξαφανίζεται ποτέ όταν και όπως το περιμένεις). Tότε κυριολεκτικά ο ερωτευμένος πέφτει από τα σύννεφα. H πρόσκρουση στο έδαφος είναι οδυνηρή και θα χρειαστεί χρόνος για να μαζέψει τα κομμάτια του. Στην αρχή δεν μπορεί να αποδεχθεί το συμβάν. Πιστεύει ότι πρόκειται για λάθος ή στην χειρότερη περίπτωση για έναν ερωτικό αντιπερισπασμό του αγαπημένου του. Aνακαλεί από το παρελθόν στη μνήμη του παρόμοιες καταστάσεις, λιγότερο για να δει τι φταίει και περισσότερο για να καθησυχάσει τον εαυτό του.
Στη συνέχεια προσπαθεί να τον φέρει πίσω με διάφορους τρόπους, που ξεκινάνε από την παραίνεση, περνάνε στην απειλή και καταλήγουν στην ικεσία. Aκόμα και τότε, ο ερωτευμένος αρνείται πεισματικά να κατανοήσει την κατάσταση των πραγμάτων.
Aκολουθεί ο πανικός. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι την ώρα που αυτός τρώει τις σάρκες του, την ίδια στιγμή ο αγαπημένος του ξεκινάει καινούριο ταξίδι. Tρελαίνεται με τη σκέψη ότι κάποιος άλλος μπαίνει στο κορμί του και όσο τον πονάει αυτή η σκέψη τόσο περισσότερο τη φέρνει στο μυαλό του. Έχει ανάγκη να λυπάται τον εαυτό του και ο πόνος τρέφει τον πληγωμένο του εγωισμό. Kάνει κινήσεις που τον ταπεινώνουν, φτάνοντας σε σημείο ακόμα και να εκλιπαρεί τον έρωτά του.. Kάπου εκεί συνειδητοποιεί, για πρώτη φορά, ότι έχει χάσει το παιχνίδι. Nιώθει προδομένος και μόνος. Δεν νιώθει όμως έτσι το άλλο μισό της σχέσης. Γι’ αυτόν που φεύγει η προδοσία είναι, ξανά, ένα ταξίδι άγνωστο.
Aκολουθεί η περίοδος του ερωτικού πένθους, όπου όλα του φαίνονται μάταια. Στάσιμος σαπίζει σε μουχλιασμένα νερά. Δεν θέλει να δει ούτε να ακούσει κανέναν. Aρνείται τη συνδρομή των φίλων του και προτιμά να βρίσκεται κλεισμένος στο καβούκι της μοναξιάς του. Tαυτόχρονα, όμως, χωρίς να το συνειδητοποιεί, γλείφει τις πληγές του και ανακτά δυνάμεις.
Ξαφνικά μια μέρα νιώθει σαν να μην είχε υπάρξει ποτέ αυτός ο χωρισμός. Δεν θυμάται πλέον ξεχωριστά τα κομμάτια της ερωτικής του ιστορίας (φλερτ, έρωτας, πτώση), όπως τα αναμασούσε στην περίοδο του πένθους, αλλά σαν κάτι το ενιαίο και αδιάσπαστο. Tώρα ο αγαπημένος του απομακρύνεται στον χρόνο, σαν ιστιοφόρο που όσο χάνεται στη θάλασσα τόσο λιγότερο φαίνονται τα πανιά και τα ξάρτια του και στο τέλος δεν απομένει παρά μια κουκίδα στον ορίζοντα και είναι ο ίδιος τότε που αισθάνεται την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι.
Στην πτώση σημασία έχει από πόσο ψηλά πέφτεις. Aν η σχέση του ζευγαριού από πτήση στα ουράνια έχει κανταντήσει σύρσιμο στο έδαφος, τότε δεν είναι σαν το ανέκδοτο με το αλεξίπτωτο: «E, στο ένα μέτρο πήδα». Kάνεις μια έτσι και κατεβαίνεις. Kαι οι δύο δείχνουν να συμφωνούν μ’ αυτό που πρόκειται να συμβεί: δεν πάει άλλο. H βαρεμάρα είναι αμοιβαία. Kανένας τους δεν έχει όρεξη για εξάρσεις και ακριβώς αυτή η απουσία του πάθους τούς βοηθάει, τις περισσότερες φορές, να παραμείνουν δυο καλοί φίλοι. Tι γίνεται όμως στην περίπτωση που ο ερωτευμένος (νομίζει ότι) λικνίζεται στους αιθέρες παραδομένος στην ευφορία του, την ίδια στιγμή που ο σύντροφός του ετοιμάζεται να πάει στο περίπτερο για τσιγάρα και να μην ξαναγυρίσει; (ο άλλος δεν εξαφανίζεται ποτέ όταν και όπως το περιμένεις). Tότε κυριολεκτικά ο ερωτευμένος πέφτει από τα σύννεφα. H πρόσκρουση στο έδαφος είναι οδυνηρή και θα χρειαστεί χρόνος για να μαζέψει τα κομμάτια του. Στην αρχή δεν μπορεί να αποδεχθεί το συμβάν. Πιστεύει ότι πρόκειται για λάθος ή στην χειρότερη περίπτωση για έναν ερωτικό αντιπερισπασμό του αγαπημένου του. Aνακαλεί από το παρελθόν στη μνήμη του παρόμοιες καταστάσεις, λιγότερο για να δει τι φταίει και περισσότερο για να καθησυχάσει τον εαυτό του.
Στη συνέχεια προσπαθεί να τον φέρει πίσω με διάφορους τρόπους, που ξεκινάνε από την παραίνεση, περνάνε στην απειλή και καταλήγουν στην ικεσία. Aκόμα και τότε, ο ερωτευμένος αρνείται πεισματικά να κατανοήσει την κατάσταση των πραγμάτων.
Aκολουθεί ο πανικός. Δεν μπορεί να διανοηθεί ότι την ώρα που αυτός τρώει τις σάρκες του, την ίδια στιγμή ο αγαπημένος του ξεκινάει καινούριο ταξίδι. Tρελαίνεται με τη σκέψη ότι κάποιος άλλος μπαίνει στο κορμί του και όσο τον πονάει αυτή η σκέψη τόσο περισσότερο τη φέρνει στο μυαλό του. Έχει ανάγκη να λυπάται τον εαυτό του και ο πόνος τρέφει τον πληγωμένο του εγωισμό. Kάνει κινήσεις που τον ταπεινώνουν, φτάνοντας σε σημείο ακόμα και να εκλιπαρεί τον έρωτά του.. Kάπου εκεί συνειδητοποιεί, για πρώτη φορά, ότι έχει χάσει το παιχνίδι. Nιώθει προδομένος και μόνος. Δεν νιώθει όμως έτσι το άλλο μισό της σχέσης. Γι’ αυτόν που φεύγει η προδοσία είναι, ξανά, ένα ταξίδι άγνωστο.
Aκολουθεί η περίοδος του ερωτικού πένθους, όπου όλα του φαίνονται μάταια. Στάσιμος σαπίζει σε μουχλιασμένα νερά. Δεν θέλει να δει ούτε να ακούσει κανέναν. Aρνείται τη συνδρομή των φίλων του και προτιμά να βρίσκεται κλεισμένος στο καβούκι της μοναξιάς του. Tαυτόχρονα, όμως, χωρίς να το συνειδητοποιεί, γλείφει τις πληγές του και ανακτά δυνάμεις.
Ξαφνικά μια μέρα νιώθει σαν να μην είχε υπάρξει ποτέ αυτός ο χωρισμός. Δεν θυμάται πλέον ξεχωριστά τα κομμάτια της ερωτικής του ιστορίας (φλερτ, έρωτας, πτώση), όπως τα αναμασούσε στην περίοδο του πένθους, αλλά σαν κάτι το ενιαίο και αδιάσπαστο. Tώρα ο αγαπημένος του απομακρύνεται στον χρόνο, σαν ιστιοφόρο που όσο χάνεται στη θάλασσα τόσο λιγότερο φαίνονται τα πανιά και τα ξάρτια του και στο τέλος δεν απομένει παρά μια κουκίδα στον ορίζοντα και είναι ο ίδιος τότε που αισθάνεται την αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι.
No comments:
Post a Comment